ส้มแขก (Garcinia Cambogia) เป็นผลไม้ที่ไฮดรอกซีซิตริกแอซิต (Hydroxycitric acid: HCA) มีประโยชน์ในการควบคุมน้ำหนัก เพิ่มการเผาผลาญไขมัน และลดความอยากอาหาร
ส้มแขก ผลไม้มากประโยชน์
ส้มแขก หรือ Garcinia Cambogia เป็นผลไม้ที่มีขนาดเล็ก และมีสีเหลืองแกมเขียว รูปร่างคล้ายฟักทอง มีถิ่นกำเนิดมาจากอินเดีย ศรีลังกา และพบได้ทางภาคใต้ของไทย มีรสชาติเปรี้ยวจึงนิยมนำมาประกอบอาหาร เช่น แกงส้ม ต้มยำ หรือจะนำมาทำเป็นอาหารอินเดีย เช่น แกงกะหรี่ แกงมัสมั่น ก็ได้เช่นกัน
ส้มแขกมีประโยชน์ที่สำคัญต่อร่างกาย เพราะมีสารสกัดจากธรรมชาติที่เรียกว่ากรดไฮดรอกซีซิตริก (HCA) มีส่วนช่วยในการเผาผลาญไขมัน ลดความอยากอาหาร และชะลอการย่อยคาร์โบไฮเดรต กล่าวคือ ยังมีการทำปฏิกิริยาในการยับยั้งเอนไซม์บางชนิดที่ช่วยลดการสร้างไขมัน เพิ่มระดับของสารเซโรโทนินที่ทำให้รู้สึกหิวน้อยลงอีกด้วย
สารสกัดจากส้มแขก
Lite แคลอรีต่ำ
สารอาหารที่สำคัญในส้มแขก
ส้มแขกมีสารอาหารที่สำคัญ ที่เป็นส่วนช่วยให้สุขภาพองค์รวมดีขึ้น โดยเฉพาะช่วยในเรื่องของการลดน้ำหนัก โดยส้มแขกมีสารอาหาร และวิตามินที่สำคัญ ดังนี้
กรดไฮดรอกซีซิตริก (HCA)
กรดไฮดรอกซีซิตริก หรือ Hydroxycitric acid (HCA) ซึ่งเป็นอนุพันธ์ของกรดซิตริก (Citric acids) ที่ได้จากการสกัดผลส้มแขก หรือพืชในตระกูลมังคุด เป็นสารอาหารที่ทำให้ร่างกายย่อยคาร์โบไฮเดรตได้น้อยลง โดยออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ Alpha amylase และ Alpha glucosidase ร่างกายจึงได้รับพลังงานจากคาร์โบไฮเดรตน้อยลง มีผลทำให้น้ำหนักลดลงได้9
อีกทั้ง HCA ยังช่วยกระตุ้นการหลั่งเซโรโทนิน (Serotonin) ในสมอง ทำให้ลดความอยากอาหาร และ นอกจากนี้ HCA ยังช่วยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ ATP-Dependent Citrate Lyase เป็นเหตุผลที่ช่วยยับยั้งการสังเคราะห์ของกรดไขมัน และคอเลสเตอรอลได้
สารสกัดจากส้มแขก
Lite แคลอรีต่ำ
วิตามินซี
วิตามินซีเป็นสารอาหารที่สำคัญต่อร่างกาย เพราะมีสรรพคุณในการช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายแข็งแรง ห่างไกลจากอาการป่วย หรือเป็นหวัดได้ อีกทั้งยังช่วยควบคุมปริมาณของคอเลสเตอรอลในร่างกาย ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ลดความเสียหายของเซลล์ ทำให้ลดเลือนจุดด่างดำ ผิวพรรณดูสุขภาพดีมากขึ้น1
โพแทสเซียม
โพแทสเซียม (K) มีคุณสมบัติที่ช่วยในเรื่องการยืดหดของกล้ามเนื้อหัวใจ ป้องกันภาวะหัวใจล้มเหลว และช่วยควบคุมความดันโลหิต เพราะโพแทสเซียมจะมีการปรับสมดุลของระดับโซเดียมที่บริเวณไต อีกทั้งยังลดภาวะบวมน้ำ เพราะจะช่วยรักษาสภาวะน้ำในร่างกายให้อยู่ในระดับที่เป็นปกติได้2
ประโยชน์และสรรพคุณที่โดดเด่นของส้มแขก
ปัญหาโรคอ้วน และน้ำหนักเกินเป็นปัญหาสำคัญที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยทั่วโลกมีรายงานว่าคนที่มีอายุเกิน 18 ปีมากกว่า 1.9 พันล้านคนมีน้ำหนักที่เกินกว่าเกณฑ์ที่กำหนด และอีก 650 ล้านคนนั้นเป็นโรคอ้วน โดยส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในเอเชีย โดยเฉพาะประเทศอินเดีย และจีน3
ส้มแขก ซึ่งมีสารอาหารที่สำคัญมากมาย และเป็นส่วนสำคัญในการควบคุมน้ำหนักได้ เมื่อกินเข้าไปก็จะทำให้ร่างกายได้รับประโยชน์อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะประโยชน์ทางยา ที่จะส่งผลให้สุขภาพดีขึ้นได้
การควบคุมน้ำหนัก
ส้มแขกมีสรรพคุณหลักๆ ในเรื่องของการช่วยลดน้ำหนัก เนื่องจากในส้มแขกมีสารอาหารที่สำคัญ คือ HCA ที่นิยมใช้เป็นส่วนผสมหลักในอาหารเสริมลดน้ำหนัก เพราะช่วยยับยั้งเอนไซม์ Alpha-amylase และ Alpha-glucosidase ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ทำหน้าที่เปลี่ยนคาร์โบไฮเดรตส่วนเกินให้เป็นไขมัน จึงมีส่วนช่วยลดการสะสมไขมัน อีกทั้งยังช่วยชะลอการย่อยคาร์โบไฮเดรต ทำให้ร่างกายได้รับพลังงานจากคาร์โบไฮเดรตน้อยลง จึงควบคุมน้ำหนักไม่ให้มากจนเกินไปได้ นอกจากนี้ยังช่วยกระตุ้นการหลั่งเซโรโทนินในสมอง โดยสั่งการเพื่อยับยั้งความอยากอาหารลงได้
สารสกัดจากส้มแขก
Lite แคลอรีต่ำ
ช่วยเพิ่มการเผาผลาญ
ร่างกายจำเป็นต้องได้รับพลังงานที่เพียงพอในแต่ละวัน แต่ถ้าได้รับมากเกินไปอาจทำให้ส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ งานวิจัยจาก The Journal of Obesity มีการทดลองในสัตว์เป็นระยะเวลา 10 สัปดาห์ ผลการทดลองพบว่าสารสกัดจากส้มแขกมีส่วนช่วยในการเผาผลาญแคลอรี และลดระดับไขมันในเลือดได้ แต่ถ้าหากต้องการประสิทธิภาพในการเผาผลาญร่างกาย อาจกินอาหารเสริมที่มีสารสกัดจากส้มแขกควบคู่ไปกับการออกกำลังกายด้วย เพราะจะช่วยให้ร่างกายเผาผลาญได้ดียิ่งขึ้น4
ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
จากงานวิจัยพบว่า สารสกัดส้มแขกมีส่วนช่วยควบคุมน้ำตาลในเลือดได้ เมื่อให้น้ำที่มีสารสกัดจากเปลือกส้มแขกในปริมาณ 100 และ 200 มก./กก. เป็นเวลา 4 สัปดาห์ ตรวจพบระดับน้ำตาลในเลือดลดลงอย่างมีนัยยะสำคัญ ทั้งในช่วงอดอาหาร และหลังรับประทานอาหาร5
ช่วยส่งเสริมอารมณ์ที่ดี สำหรับผู้ป่วยซึมเศร้า
เซโรโทนินส่งผลต่ออารมณ์ พฤติกรรม และความอยากอาหาร ในตัวยา SSRIs (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors) จะช่วยดูดซึมเซโรโทนินได้มากขึ้น จึงช่วยบรรเทาอาการวิตกกังวล หรือความเครียดได้6 จะเห็นได้ว่าสารนี้มีผลต่อเซโรโทนินเช่นเดียวกับสาร HCA ที่ทำให้ลดความอยากอาหาร ดังนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่า ส้มแขกสามารถทำให้อารมณ์ดีขึ้น ลดอาการซึมเศร้า และวิตกกังวลลง
ข้อควรระวังในการใช้ส้มแขก
ถึงแม้ว่าส้มแขกจะให้ประโยชน์ต่อสุขภาพ แต่ก็ยังคงมีข้อที่ควรระวัง โดยกลุ่มคนที่ควรระมัดระวังในการกินเป็นพิเศษ ได้แก่ สตรีมีครรภ์ ผู้ป่วยโรคตับ ผู้ป่วยโรคไบโพลาร์ และโรคจิตเวช เพราะส้มแขกมีสารที่มีปฏิกิริยาโดยตรงกับเซโรโทนินที่เป็นสารสำคัญต่อการควบคุมอารมณ์ จึงควรหลีกเลี่ยงการกินส้มแขก และสารภายในส้มแขกอาจมีปฏิกิริยาที่จะทำให้ตับทำงานหนักกว่าเดิม จนอาจทำลายตับได้ อีกทั้งผู้ที่ร่างกายมีความไวต่อกรด อาจจะมีอาการปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปากแห้ง และ Serotonin Syndrome ที่มีการสะสมของสารเซโรโทนินมากเกินไปได้อีกด้วย
กินส้มแขกอย่างไรให้มีประสิทธิภาพสูงสุด
ส้มแขกนั้นมีประโยชน์ที่มากมายอยู่แล้ว โดยปริมาณที่ควรกินในแต่ละวันจะต้องไม่เกิน 2800 มิลลิกรัม หรือถ้าหากกินในลักษณะที่เป็นสารสกัดเพื่อลดน้ำหนักไม่ควรเกิน 1200 มิลลิกรัมโดยประมาณ8 แต่ถ้าจะให้ร่างกายได้รับประโยชน์มากที่สุดควรออกกำลังกาย และปรับการกินให้ครบ 5 หมู่ไปพร้อมๆ กัน
กินอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่
ส้มแขกไม่สามารถกินเพื่อทดแทนสารอาหารหลักได้ ดังนั้น จึงควรกินอาหารให้ได้ครบ 5 หมู่ และเลือกกินส้มแขก หรือสารสกัดจากส้มแขกเป็นอาหารเสริม เพื่อประโยชน์เฉพาะด้านตามต้องการ
ออกกำลังกายควบคู่ไปด้วย
ส้มแขกมักถูกนำมาใช้เพื่อลดน้ำหนัก แต่ถ้าหากต้องการประสิทธิภาพสูงสุด ควรกินส้มแขกควบคู่ไปกับการออกกำลังกายด้วย เพราะจะทำให้สามารถควบคุมน้ำหนักอย่างยั่งยืน และมีสุขภาพโดยรวมดีไปพร้อมๆ กันได้
เลือกอาหารเสริมที่มีคุณภาพ
ในปัจจุบันมีสารสกัดส้มแขกในรูปแบบที่เป็นอาหารเสริมมากขึ้น ทั้งแบบผงชงดื่ม แคปซูล หรือแบบเม็ด โดยมีวางจำหน่ายทั้งในร้านขายยา หรือในออนไลน์ ทั้งนี้ สิ่งสำคัญคือการซื้อผลิตภัณฑ์อาหารเสริมที่ได้มาตรฐาน และมีคุณภาพ สามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ทุกองค์ประกอบ เพื่อให้มั่นใจว่าจะได้รับสารอาหารที่ครบถ้วน ในสัดส่วนที่ปลอดภัยต่อร่างกายอย่างแท้จริง
สารสกัดจากส้มแขก
Lite แคลอรีต่ำ
สรุป
ส้มแขกมีประโยชน์ทั้งทางการแพทย์ และเป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย เป็นผลไม้ที่ช่วยควบคุมน้ำหนักได้อย่างเห็นผล อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญคือต้องเลือกผลิตภัณฑ์ที่มีความปลอดภัย สามารถตรวจสอบส่วนประกอบได้ถึงต้นทาง และกินตามปริมาณที่แนะนำอย่างเคร่งครัด ทั้งนี้ ยังต้องกินอาหารให้ครบ 5 หมู่ ควบคู่ไปกับการออกกำลังกายเป็นประจำ เพื่อให้การลดน้ำหนักมีประสิทธิภาพสูงสุด
